Zgrada Vlade Republike Srbije (prvobitno zgrada Ministarstva finansija), na uglu Nemanjine i Ulice kneza Miloša, prvo je javno zdanje podignuto u Beogradu za potrebe uprave novoformirane Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, a kasnije Kraljevine Jugoslavije. Zgradu je projektovao ruski arhitekta Nikolaj Petrovič Krasnov, od 1926. do 1928. godine, dok je treći sprat dograđen 1938. po projektu istog arhitekte i predstavlja jedan od najuspešnijih primera dogradnje u Beogradu.
“Zgrada Vlade Srbije koncipirana je u vidu zatvorenog kvadratnog bloka nepravilnog oblika, sa unutrašnjim dvorištem i reprezentativnim fasadama”, objašnjava istoričarka umetnosti Gordana Gordić, najveći stručnjak za ostvarenja Nikolaja Krasnova u međuratnom Beogradu. “Zamišljena je kao dvospratna građevina sa suterenom. Spoljašnja obrada zgrade izvedena je u veštačkom kamenu, ulične fasade su oživljene primenom drugostepene plastike i dekorativnim rešenjem bočnih rizalita.
Reprezentativni izgled građevine ostvaren je posebnim isticanjem ugaonog zaobljenog dela, nadvišenog kupolom, od kojeg se prema ulicama razvijaju monumentalno rešene fasade sa ispadima isturenih venaca, okvira oko prozora i stubova ojačanih prstenovima. Uvučeni i istureni segmenti fasade stvaraju kontrast svetlosti i senke, što potcrtava plastičnost fasade i doprinosi svečanom utisku građevine.” Zanimljivo je da u vremenu kad je građena ova zgrada, nijedno zdanje nije imalo toliko slobodnih skulptura istaknutih na fasadi. Sve one simbolizuju na određeni način funkcije institucije smeštene u ovoj zgradi. “Na kružnom ugaonom rizalitu zgrade, između prozora trećeg sprata, postavljene su statue Plodnosti, Zanatstva, Industrije i Merkura, izvedene u veštačkom kamenu, i upućuju svojim značenjem na prosperitet i plodnu budućnost države”, kaže Gordana Gordić i odmah zatim nam otkriva i značenje najistaknutije skulpture, izvedene u tehnici bronze, na vrhu kupole zdanja: “U pitanju je rad vajara Đorđa Jovanovića, nešto izmenjena skulptura Velike Srbije, koju je Jovanović izradio još 1901. godine. Statua predstavlja personifikaciju Jugoslavije/Srbije, prikazanu u vidu devojke sa vencem na glavi, koja u desnoj ruci drži visoko podignutu baklju, a levom pridržava štit, na kojem je u plitkom reljefu predstavljen srpski grb”.
Unutrašnja arhitektura zgrade prati spoljašnju reprezentativnost objekta. Očuvani delovi originalnog nameštaja, koje je projektovao takođe arhitekta Krasnov, raspoređeni su po prostorijama zdanja. Povremeno, tokom “Dana evropske baštine” (u septembru), ovo zdanje je otvoreno za posetioce, koji tom prilikom mogu da uživaju u stručnim vođenjima naše sagovornice, Gordane Gordić.
Ovaj i još mnogo tekstova možete pročitati u novom broju časopisa CASAVIVA,
izdanje za mart 2012. godine.
